Τετάρτη 24 Ιουλίου 2013

Το Κλάμα και το Βελούδινο Χάδι

Περπατώ σε ένα λιβάδι καταπράσινο απέραντο
γύρω μου τίποτε δεν εμποδίζει τον ορίζοντα
και το χορτάρι βελούδινο στα πόδια μου
λέει
δεν είμαι χορτάρι δεν είμαι χλόη δεν είμαι γρασίδι
είμαι τρέλα φασισμός εφιάλτης
και είμαι παντού
κι εγώ δεν ξέρω αν αυτό που απλώνεται γύρω μου είναι φως ή σκοτάδι
αν θαμπώνει την όραση ή τώρα βλέπεις ξεκάθαρα
και εκεί που δεν υπάρχει τίποτε να σκοντάψει το βήμα μου
κλυδωνίζομαι
σπαρταράει το σώμα μου
από τρόμο
έναν τρόμο που ποιος τον γέννησε;
ποιος τον έθρεψε μέσα μου;
πότε;


"Μάθετε να βλέπετε και να μη χαζεύετε"
έλεγε στο τέλος της παράστασης του Αρτούρο Oύι του Μπρεχτ
και  σε αυτήν την παράσταση καταγγελία στο φασισμό γραμμένη για την άνοδο του ναζισμού στην Γερμανία
δεν χάζευα
έβλεπα το φασισμό να είναι εκεί
σε αυτόν που επέλεξε αυτό το έργο ως διδαχή και αφύπνιση
την ώρα που του έδινα συγχαρητήρια ένοιωσα ξανά στο πετσί μου
τη νεκρική παγωνιά ενός φιλιού την παγωμένη αγκαλιά
ενός ανθρώπου που χωρίς να σε ξέρει
χωρίς να είχατε ποτέ ανταλλάξει κουβέντα. καμιά επαφή  έχει αποφασίσει πως είσαι εχθρός
ευτυχώς που δεν είμαι πια παιδί
να μην ξέρω, και να αναρωτιέμαι μα πού έφταιξα τι του έκανα τι είπα
γιατί ξέρω πια πως λειτουργεί και τι κάνει το κύκλωμα το σύστημα
και μου είναι ξεκάθαρο πως ανατρεπτική επανάσταση και καταγγελία δεν γίνεται
από μια κρατική σκηνή που επιχορηγείται από το κράτος μιας κυβέρνησης που συνδράμει
και συνεργάζεται με το χειρότερο γέννημα το εξάμβλωμα του ίδιου του φασισμού τον ναζισμό
κι όταν έχεις θέσεις ευθύνης και τέτοια πόστα που τα έχεις αγκαλιάσει δίνοντας την εντύπωση πως θα μείνεις εκεί ισόβια
ε σίγουρα δεν είσαι ο περιβόητος αναρχικός Κάιν
που η αξιοκρατία σε επέλεξε να τοποθετηθείς σε μια τέτοια θέση είτε για τα υψηλά ανθρωπιστικά σου φρονήματα είτε για την τεράστια εμπειρία ή για την υψηλή σου αισθητική
όταν δουλεύεις σε τέτοιους χώρους πρέπει να γνωρίζεις:
όπως έλεγε και ο Βασίλης Διαμαντόπουλος όταν δίδασκε στη σχολή του
"αν δουλειά μας είναι να χαϊδεύουμε τα αυτιά των αστών τότε ας μάθουμε να το κάνουμε καλά"
κι αυτό το "καλά" στο στόμα του ακουγόταν λίαν επικίνδυνο.
και οι ελάχιστες προσωπικότητες που πέρασαν από τέτοιες θέσεις διευθυντών κρατικών θεάτρων  ή των σχολών τους αυτό το γνώριζαν
κι ακόμη την φράση του Αλμπέρ Καμί
"όταν αρχίζουν την αυτοβιογραφία τους μην τους πιστεύετε μακιγιάρουν το πτώμα"
κι εδώ μία προσωπική διευκρίνηση πως την αυτοβιογραφία μας αν επιλέξουμε να την γράψουμε πριν το τέλος θα την γράψουμε ακριβώς έτσι όπως διαγράφουμε την ίδια μας τη ζωή
εφόσον  ζούμε μακιγιάροντας το πτώμα της

ναι αυτό είναι ένα κείμενο γεμάτο παρενθέσεις αναγωγές σιωπές ανάκατες μνήμες
σε σημείο τέτοιο που να νομίζω πως χάνω το θέμα του
αλλά δεν χάνω το θέμα του
τον τελευταίο καιρό περνώ ίσως την μεγαλύτερη ψυχολογική κρίση της ζωής μου
διακατέχομαι από ένα τεράστιο αίσθημα ντροπής και εξευτελισμού
και φοβάμαι
φοβάμαι τον ίδιο τον φόβο
(αισθάνεστε άραγε το ίδιο κι εσείς,,,,,)


είχα την τύχη ως έκπτωτος ηθοποιός να δουλέψω στην εκπαίδευση
μου έκανε τρομερή εντύπωση η ομοιότητα - κοινά γνωρίσματα και συμπεριφορές με το χώρο της τέχνης του θεάτρου
μικροαστοί που αποκαλούν τη δουλειά τους λειτούργημα, αμόρφωτοι κοινωνικά χωρίς καμία εμπειρία ζωής, χωρίς γραμμάριο πολιτικής και κοινωνικής συνείδησης που ταυτίζουν την ενασχόληση με τα κοινά με την λέξη φιλανθρωπία, φερέφωνα μιας παράδοσης που δεν είναι τίποτε άλλο παρά το ταχτάρισμα του φασισμού και πάντοτε ευσυγκίνητοι
που μπαίνουν στις τάξεις και κάνουν εγκλήματα
αναρτημένες ταμπέλες στις τάξεις με το ρητό "η πολυψηφία κερδίζει"
δίπλα ή κάτω από την εικόνα της μεγαλόχαρης του ανεξίθρησκου συντάγματος
δάσκαλοι που για να επιβληθούν στα παιδιά εκστομίζουν :
"εγώ χάος δεν δέχομαι είμαι δικτάτορας"
σύρραξη πολεμική γιατί δύο παιδιά είναι ερωτευμένα και φιλήθηκαν
παιδιά μες την υγεία να στέλνονται σε ψυχολόγους και στην ειδική αγωγή γιατί τους περισσεύει ενέργεια και δεν κάθονται ακίνητα και βουβά στα θρανία υπό το πρότυπο μαθητείας ιδρυμάτων του Όλιβερ Τουίστ ή γιατί ξέρουν να απαντούν σε αυτό που διαφωνούν.
Απαξίωση του συναισθήματος, απαξίωση της ελευθερίας.
Δασκάλα, με φήμη πρωτοποριακής, με πληροφόρησε απειλητικά ότι είμαι η μόνη με διαφορετική άποψη σε όλο το σχολείο - έχεις διαφορετική άποψη και μάλιστα την μοναδική; = ανώμαλος ή εγκληματίας -, αυτός ήταν ο υπαινιγμός στη διαφωνία μου,
όταν ανακάλυψα οτι είχε στοχοποιήσει παιδί, στο οποίο μάλιστα έβαζε τις πρωτοποριακά παιδαγωγικές της τιμωρίες προτρέποντας και γαλουχώντας τα άλλα παιδιά να σημειώνουν και να την ενημερώνουν για τις αταξίες του κατά την απουσία της, και σε ώρες διδασκαλίας άλλων δασκάλων. Το συγκεκριμένο περιστατικό αναφέρεται σε παιδιά έξι χρονών, χθεσινούς ή ακόμη μπέμπηδες δηλαδή.
Ω μην ξαφνιάζεστε το κάνει ικανός αριθμός δασκάλων τελικά, την ίδια ώρα που τα βάζουν να καταπίνουν τόμους για τους εθνικούς μας ήρωες, τις λαμπρές προς διδαχήν  μορφές της ιστορίας μας και την αυταπάρνηση τους, αναθέτουν σε συγκεκριμένους μαθητές την "εποπτεία" των υπολοίπων ως βοήθεια στο διδακτικό τους έργο.

Ας ξαναπιάσω τον Αρτούρο Ούι πτυχιακή παράσταση αποφοίτων
ένας φίλος θεατής άσχετος με τον κόσμο του θεάτρου σχολίασε "μου άρεσε αισθητικά, κάποιες σκηνές ήταν πολύ δυνατές, όταν παίζανε όλοι μαζί στις σκηνές πλήθους αλλά τι συνέβαινε όταν μιλούσαν, στους ρόλους τους, κάτι γινόταν δεν μπορώ να το εξηγήσω"
Θα προσπαθήσω να το εξηγήσω εγώ
υπάρχουν, φυσικά, διαφορετικά συστήματα διδασκαλίας, βλέπω όμως τις τελευταίες δεκαετίες στην Θεσσαλονίκη όπου κατοικώ, μία κοινή γραμμή στην εκπαίδευση της θεατρικής τέχνης από τη Δραματική Σχολή του ΚΘΒΕ, η προσωπικότητα η individuality - ατομικότητα των μαθητών δεν υπάρχει, δεν υπάρχει η προσωπική αντίληψη άρα και ερμηνεία τα πάντα ισοπεδώνονται κάτω από ένα γενικό ύφος ομιλίας
σαν να μην υπάρχει η ετερότητα της συνείδησης του λόγου,
από αυτά τα παιδιά που και προσπάθησαν και κουράστηκαν, με αποτέλεσμα μάλιστα και έδειξαν το ταλέντο τους, έβγαινε η εντύπωση οτι όλα αυτά τα παιδιά ήταν "καλά παιδιά",
στην ίδια λοιπόν παράσταση καταγγελία του φασισμού υπήρχε κάτι άλλο, μια παράλληλη παράσταση που την αναιρούσε, "ο κοινωνικός ρόλος του καλού παιδιού", που ξέσπασε κατά τη διάρκεια του χειροκροτήματος και των μπράβο και κορυφώθηκε σε ένα γοερό ομαδικό κλάμα.
Ναι, κατανοώ τη συγκίνηση, την αγωνία αλλά αυτό το κλάμα; είχε περίεργη διάρκεια και μετά την παράσταση, σε σημείο που όσοι θεατές δίναν συγχαρητήρια χωρίς να κλαίνε και οι ίδιοι, να αισθάνονται και να αντιμετωπίζονται; ως παραφωνία.
Και εκεί που πήγαινες να συγχαρείς ένα παιδί,  που μάλιστα γνώριζες,  να έχεις την ψευδαίσθηση πως σου απαντά μια σβησμένη άηχη μάσκα λέγοντάς σου "αφήστε μας τώρα κλαίμε".
Μια υποταγμένη μάσκα..... τι απέγινε η προσωπικότητα που ήξερες;


Και ξανά στη βασική εκπαίδευση
σε ένα σχολείο της Θεσσαλονίκης που δούλευα πέρυσι, όχι σαν αυτό που ανέφερα αλλά χιλιομετρικά καλύτερο, άκουσα ότι ο δάσκαλος της μουσικής δίδασκε στα παιδιά "το ήταν πέντε ήταν έξι έγινε επτά το παράπονο με πήρε κι έκλαψα κρυφά"
τρελάθηκες του είπα και μαθαίνεις τέτοια τραγούδια στα παιδιά;
μα τι λες; μου απάντησε, το διδάσκω πάντα και τα παιδιά το λατρεύουν αυτό το τραγούδι
"έκλαψα για τη ζωή μου και για το γραφτό το ρολόι σταμάτησε εδώ"




πού σταμάτησε το ρολόι; σε ποια κηδεία;
λες να μάθω κι εγώ πως πέθανα από την ανάρτηση της νεκρολογίας μου;
ή που σταματά το μυαλό του καθενός; όταν δίπλα στα μεγάλα λόγια υπάρχει η εξευτελισμένη πράξη που τα ακυρώνει; η εξευτελισμένη συνήθεια, η εξευτελισμένη παράδοση, η εξευτελισμένη αποδοχή;
και όταν εκείνο που βλέπεις να γιγαντώνεται και να βασιλεύει παρέα με την αυγή του
είναι η έξαρση μιας εθνικής μιζέριας και ηλιθιότητας, 

γιατί κλαις μπροστά στον ουρανό;
ποτέ δεν μου άρεσαν τα μελιστάλαχτα τραγούδια
μία ποικιλία έντεχνου, λαϊκού, νέου κύματος όπου όλοι μαζί ή μόνοι κλαίμε
Η Λαϊκιστική
 Παράδοση Της Εθνικής Μοιρολατρίας
με αποκορύφωμα εκείνους τους επαναστατικά υπέροχους στίχους  όπου ο τραγουδιστής σαν να τον ανάγκασαν υπό την απειλή βασανιστηρίων και γι αυτό γεμάτος ενοχές, ακούγεται να κλαψουρίζει "ουρανέ όχι δεν θα πω το ναι".
Δεν κατάλαβα ποτέ γιατί αυτό το τραγούδι ερμηνεύεται έτσι
γιατί αν είναι να κάνεις επανάσταση κλαίγοντας τη μοίρα σου ένα είναι σίγουρο πως δεν θα την κάνεις ποτέ
τόσος μαζικά συμπυκνωμένος πόνος δεν αντέχεται
δεν αντέχεται στις ταβέρνες, δεν αντέχεται στα ραδιόφωνα, δεν αντέχεται στις παραστάσεις, στα φεστιβάλ και όπου αλλού
βαρέθηκα την μελοδραματική φαρσοκωμωδία του Νεοέλληνα και μαζί με αυτούς τις υποφύσεις τους
ρομαντισμός - υπό την έννοια γιαλαντζί συναισθήματος - και νοσταλγία
ή η επανάσταση του μοιραίου συνδικαλιστή - θυμάμαι τώρα έναν του Κ.Θ.Β.Ε.- βιδωμένος επαναστάτης στη θέση του όσες κυβερνήσεις κι αν πέρασαν, έκλαιγε όταν σε έβλεπε έξω άνεργο
κι αργότερα όταν με το "καλό" σε είχε "συνάδελφο εντός του κρατικού" αν υπήρχε έπαθλο δολοπλοκίας και ίντριγκας θα το κέρδιζε επάξια με παγκόσμιο ρεκόρ στον αγώνα εναντίον σου.
Γι αυτό, συμπολίτες, αν πιστεύετε οτι το κλάμα σας δίνει συγχωροχάρτι ή είναι καλό μακιγιάζ
δεν θα αρχίσω να κλαίω μαζί σας από τύψεις που  δεν με συγκινείτε
σταματήστε
κάποιοι δεν χαζεύουν αλλά βλέπουν
το σε ποιά πλευρά είστε είναι ξεκάθαρο κι αν  κάποιοι επιλέξατε από αδυναμία την άλλη γλώσσα
η μοιρολατρία είναι εξαπάτηση, συμμετοχή, υποταγή 
 γιατί ο φασισμός και ο ναζισμός
 που έχουν δείξει ξεκάθαρα το πρόσωπό τους και ήδη συνθλίβουν χιλιάδες ανθρώπων, με τα  εγκλήματα  όλων των μορφών που συμβαίνουν τώρα παντού στη χώρα,
τροφοδοτούνται από όλους αυτούς τους συμπολίτες που διαιωνίζουν τις παραδόσεις αυτής της κοινωνικής γλώσσας, αυτών των συμπεριφορών,
και όλοι αυτοί ανατρέφουν το τέρας
το αγκαλιάζουν και το χαϊδεύουν, ταυτίζονται με το μελιστάλαχτο πρόσωπο του τέρατος.











Κυριακή 7 Ιουλίου 2013

Θα στο πω ψιθυριστά στο αυτί κι αν δεν ακούς θα στο φωνάξω

επιστροφή
από το πέρασμα του τυφώνα διάρκειας μηνών εννέα σε μια πόλη που δεν θέλησες κι ούτε καν υποψιάστηκες ποτέ πως θα ζήσεις.
Μετατραυματικό Σοκ. δύο εβδομάδες στη γενέτειρα  και η μνήμη έπαιξε άγριο παιχνίδι μαζί σου. Πώς το λέγανε εκείνο το "εργαλείο" των ιεροεξεταστών; γάτα; ε, από τέτοιες "εξετάσεις" σε πέρασε, αδυσώπητη.Σου τα θύμισε όλα, παιδικές μνήμες, καταχωνιασμένα απωθημένα, φράσεις που υποταγμένες στη δήθεν ευγένειά σου δεν ξεστόμισες ποτέ, γεγονότα πραγματικά, γεγονότα που δεν βίωσες ποτέ αλλά μόνο φαντασιώθηκες. Τρελή μνήμη - τρελή φαντασία.




Επαναφορά

Η ΧΟΡΩΔΊΑ, που μια "Πρόβα Ορχήστρας" θα ζήλευε, ACAPELLA
Πρώτη εβδομάδα στο σχολείο έχεις μόλις μπει στο γραφείο των δασκάλων για διάλειμμα, αφήνεις το σακίδιο από την πλάτη και έχεις προφέρει γελώντας αυτό:
"Θηρία"
Για να ακολουθήσει αυτό
Στόματα γυναικεία ανοιγοκλείνουν σε διάφορες νότες, διάφορους ρυθμούς η φράση επανέρχεται  Ρετσιτατίβο Αυτοσχεδιασμό θα το αποκαλούσε ένας διευθυντής ορχήστρας, το ρήμα Αντιμιλάει επανέρχεται σε κάθε φράση συνοδευόμενο από ένα όνομα, κι από άλλο όνομα, από πολλά ονόματα. Η Χορωδία κάνει Κρεσέντο το τρίτο ενικό εναλλάσσεται με πληθυντικό ήχοι παροξυσμού, ο ήχος επαναστατεί περνά το φράγμα της καλλιέπειας δείχνει τα δόντια του, φτύνει τα σάλια του, οι σταφυλές οργισμένες απειλούν προς εκτόξευση
Εσύ είσαι στο γραφείο για διάλειμμα, τα παιδιά έξω στην αυλή παίζουν, έχεις ψελλίσει κάτι που η χορωδία ως Αιώνιος Ανταγωνιστής του Σόλο, εξολόθρευσε
Δεν τα παρατάς, ανακτάς τις δυνάμεις σου, ξαναμπαίνεις στη μάχη με ανανεωμένα εφόδια το γέλιο  τώρα ηχηρό
"Μα πραγματικά κάτι τέτοιο από τον καιρό που ήμουν Δημοτικό στη Χούντα είχα να το ακούσω"
Η Χορωδία σταματά σε μια παύση αξιοθαύμαστη, σε κοιτάζει κι εσύ είσαι Κάποια Πόρτα, ξαφνικό ρεύμα πέρασε νιώσατε τίποτε;
Κι εσύ ναι σίγουρα έχεις μείνει μια πόρτα που χάσκει στο κενό
η Χορωδία μ' αξιοθαύμαστο πάλι συγχρονισμό επανέρχεται για να τελειώσει θριαμβικά το προσφιλές θέμα

ΚΟΥΔΟΥΝΙ:¨ξανά στις τάξεις για μάθημα

ΜΑΘΗΜΑ
Το ρήμα Αντιμιλώ{περιληπτικά}
  1. διαφωνώ, διίσταμαι, αντιτείνω: "τον τιμωρούν συχνά, γιατί αντιμιλά"
  2. αυθαδιάζω, απαντώ με απρέπεια: "μην αντιμιλάς στους μεγαλύτερούς σου". 
και να πού εγώ τώρα βρήκα να φυτρώνει ένας υποκειμενισμός στα ολωσδιόλου ξαφνικά
γιατί μη μου πείτε ότι στην επικείμενη διαφωνία με έναν συνομιλητή σας είστε σίγουροι πάντοτε για τον ορισμό που τη χαρακτηρίζει;
και πόσο περισσότερο όταν ο συνομιλητής είναι παιδί, τότε μήπως είστε και εσείς περισσότερο σίγουροι;  μήπως το παιδί δεν διαφωνεί ποτέ αλλά μόνο αντιμιλά;
ο λα λα -για να μην ξεχάσουμε και την μουσική-
τι μπέρδεμα μπροστά σε κάτι τόσο απλό.